Alkohol a zespół jelita drażliwego

Przyznam szczerze, że dzisiejszy wpis powstał pod wpływem osobistej potrzeby. Wybrałam się bowiem na typową imprezę urodzinową, gdzie alkoholu było w bród. Nie piję zbyt napojów wyskokowych, ale nie jestem też abstynentką. Od czasu do czasu wypiję wino do obiadu albo jestem częstowana alkoholem, gdy odwiedzam przyjaciół.

Zespół jelita drażliwego rządzi się swoimi własnymi prawami, ale nie trzeba całkowicie rezygnować z przyjemności, jaką daje umiarkowane picie napojów procentowych.

Alkohol podrażnia jelita

Alkohol znajduje się wśród czynników, które mogą wywoływać objawy zespołu jelita drażliwego. Pisałam o nich szerzej w poprzednim poście.

Alkohol zaburza naturalną pracę jelit i może wywołać tak nieprzyjemne efekty uboczne jak ból brzucha, wymioty czy biegunka.

Z tego względu lepiej ograniczyć alkohol, jeśli choruje się na zespół jelita drażliwego. Abstynencja nie jest jednak konieczna, jeśli wybierzecie alkohole o niskiej zawartości FODMAP i zachowacie zdrowy rozsądek.

Które alkohole są Low FODMAP?

Niektóre rodzaje napojów alkoholowych zostały przebadane przez naukowców z pod kątem ilości zawartości FODMAP. Nie jest to niestety zbyt długa lista, więc jeśli nie zamierzacie całkowicie zrezygnować z alkoholu nie macie zbyt wielu opcji do wyboru.

1. Piwo

Zbliża się sezon grillowania, a co to za grillowanie bez zimnego piwa? ;]

Mogłoby się wydawać, że piwo będzie miało wysoką zawartość FODMAP – jest przecież produkowane ze zbóż. Na szczęście podczas fermentacji zbóż ilość FODMAP spada i można spokojnie wypić sobie małe piwo.

Wybierając piwo zwróćcie uwagi, czy nie zawiera niedozwolonych dodatków. Dotyczy to zwłaszcza piw smakowych takich jak Redd’s czy radlery. Dodaje się do nich słodziki, syrop glukozowo-fruktozowy oraz soki owocowe (najczęściej jabłkowy!).

Dozwolona porcja: 1 małe piwo

2. Wino

Decydując się na wino można dowolnie wybierać spośród win białych, różowych i czerwonych oraz musujących. Radzę jednakże unikać win deserowych.

Ustalenie, co kryje się pod pojęciem win deserowych jest dość trudne. Twórcy aplikacji Monash University użyli dwóch odrębnych wyrażeń: „sweet wine” i „sticky wine”. Termin „sticky wine” używany jest przez Australijczyków w odniesieniu do słodkich win. Niestety nie zostało sprecyzowane, jakie rodzaje win mieszczą się w tym pojęciu.

Sprawa komplikuje się tym bardziej, że wina słodkie (sweet wine) oznaczone są jako dozwolone…

Unikałabym więc win deserowych – słodkich i półsłodkich, podawanych po głównym daniu, do ciast i deserów. Przykładem takich win jest tokaj, niektóre rodzaje porto i sherry, wina lodowe.

Bezpieczne są natomiast wina wytrawne, niezależnie od koloru, ponieważ mają one mnie fruktozy.

Dozwolona porcja: 1 kieliszek (150 ml)

3. Wódka

W Polsce przyzwyczajeni jesteśmy do tego, że wódka wytwarzana jest ze zbóż (z wyłączeniem kukurydzy) lub ziemniaków. W Unii Europejskiej natomiast przyjęta została szeroka jej definicja. Pod tym pojęciem kryć mogą się napoje, do produkcji których użyto nietypowych surowców jak banany, winogrona czy kukurydza.

Podobnie jak w przypadku piwa nie musicie skreślać wódki z uwagi na wykorzystanie zbóż. W trakcie destylacji zawartość FODMAP ulega obniżeniu do bezpiecznego poziomu.

Z uwagi na wysoką zawartość alkoholu należy jednak bardzo limitować jej ilość, aby nie podrażnić jelit.

Dozwolona porcja: 30 ml

4. Gin

Jest destylowany z dodatkiem jagód jałowca pospolitego. Cierpki, gorzki smak ginu łagodzą dodatki, z którymi jest podawany. Najbardziej klasycznym zestawieniem jest gin i tonik lub gin i wermut.

Dobierając dodatki do ginu zwróćcie uwagę na ich zawartość. Wermut dzieli się na gorzki (wł. amaro), wytrawny (wł. secco) i słodki (wł. dolce). Lepiej darować sobie słodkie odmiany tego wina.

Tonik nie został przebadany pod kątem zawartości FODMAP. Jeśli chcecie zaryzykować i dodać go do swojego drinka, dokładnie przeanalizujcie jego skład zwracając uwagę, czy nie zawiera czasami sztucznych słodzików lub syropu glukozowo-fruktozowego. Tonik powinien być przyrządzony na bazie cukru, który jest dozwolony… Z tego co sprawdziłam najbardziej popularny tonik Schweppes zawiera jednak syrop glukozowo-fruktozowy.

Jeśli nie potraficie zrezygnować z specyficznego aromatycznego smaku ginu połączcie go z wodą gazowaną, wytrawnym winem lub sokiem żurawinowym, który jest Low FODMAP.

Dozwolona ilość: 30 ml

5. Whisky (am. whiskey)

Wytwarzana jest ze zbóż, a następnie dojrzewa w drewnianych (zwykle dębowych) beczkach. To napój alkoholowy kojarzony najczęściej z krajami anglosaskimi: Irlandią, Szkocją, USA i Kanadą.

Tradycyjnie whisky pita jest z lodem i to jest najprostszy wybór dla osób chorujących na zespół jelita drażliwego. Kiepskie jakościowo typy whisky pije się także z colą, co niektórych znawców tego trunku doprowadza do apopleksji i jest uznawane za świętokradztwo. ;P

To jest blog o diecie Low FODMAP, a nie alkoholach, więc mam nadzieję, że nie urażę nikogo pisząc, że możecie pić whisky z colą pod warunkiem, że nie zawiera ona niedozwolonych dodatków. ;]

Dozwolona ilość: 30 ml

Które alkohole są niedozwolone na diecie Low FODMAP?

Większość z przetestowanych napojów alkoholowych ma niewielką zawartość FODMAP. Są też i takie, których należy zdecydowanie unikać.

1. Rum

Zdecydowanie jest to jeden z moich ulubionych alkoholi, od kiedy rozsmakowałam się w rumie Santiago de Cuba. Drinki Cuba Libre czy mohito należą do moich faworytów tuż obok bardzo słodkiego drinka no name składającego się z malibu, soku porzeczkowego i bananowego.  ;]

Rum wytwarzany jest ze sfermentowanej trzciny cukrowej i zawiera duże ilości fruktozy.

Będąc na diecie Low FODMAP należy pamiętać, że rum to nie tylko Havana Club (swoją drogą przez Kubańczyków uznawana za alkohol niskiej jakości) czy Captain Morgan. Rumem jest także Bacardi oraz rum kokosowy Malibu.

2. Tequilla

Nie została jeszcze przebadana, ale istnieje wysokie prawdopodobieństwo, że podobnie jak rum, zawiera dużą ilość fruktozy. Produkowana jest ze specjalnego gatunku niebieskiej agawy, która odznacza się dużą zawartością fruktozy. Być może w trakcie destylacji jej ilość spada, ale w trakcie fazy eliminacyjnej diety Low FODMAP odradzam jej próbowanie.

3. Cydr

Ten napój alkoholowy wytwarzany głównie ze sfermentowanych jabłek ostatnio zyskuje coraz większą popularność w Polsce.

Na razie nie został przebadany, więc odradzam jego picie i to nie tyle ze względu na jabłka, z których jest produkowany, co sporą zawartość alkoholi cukrowych (m.in. sorbitolu).

4. Kolorowe drinki

W sklepach można dostać kolorowe, gotowe drinki będące najczęściej połączeniem markowego alkoholu z napojem gazowanym lub sokiem.

Im dłuższa lista składników tym większa szansa, że taki drink będzie zawierał niedozwolony dodatek np. w postaci syropu glukozowo-fruktozowego. Przed zakupem sprawdźcie dokładnie listę składników.

Jak pić?

To pytanie natury filozoficznej… ;]

Jeśli nie chcecie całkowicie zrezygnować z napojów alkoholowych chorując na zespół jelita drażliwego, uwzględnijcie poniższe wytyczne:

1. Nie pijcie na pusty żołądek

To zalecenie dotyczy także osób, które nie chciałyby, żeby alkohol uderzył im szybko do głowy. Nie oznacza to jednak przyzwolenia na opychanie się w trakcie picia, lecz zjedzenie zdrowego posiłku przed wyjściem na imprezę i przegryzanie czegoś w trakcie. Przejedzenie pogłębi jedynie problemy gastryczne.

2. Nie przesadzajcie z ilością

Nie bez przyczyny podałam maksymalne ilości napojów alkoholowych, które można wypić na raz. Alkohol (nawet ten Low FODMAP) jest czynnikiem podrażniającym jelita. Będziecie mieli problemy, nawet jeśli będziecie raczyli się cały wieczór czystą wódką albo wytrawnym winem. Ilość tolerowanego alkoholu zależy od danej osoby, ale testowanie swoich granic zostawcie lepiej na czas po pełnym zakończeniu obu faz diety.

Ograniczcie picie alkoholu do wyjątkowych okazji. Jedno małe piwo jest dozwolone, ale nie gwarantuję, że unikniecie objawów ZJD racząc się zimnym piwem każdego wieczoru…

3. Pijcie alkohol na przemian z wodą

To zalecenie, które pozwoli Wam spowolnić tempo picia i uniknąć odwodnienia (alkohole bardzo mocno odwadniają). Wasz układ pokarmowy złapie chwilę oddechu, a kac następnego dnia nie będzie tak dokuczliwy. ;]

4. Uważajcie na drinki

Będąc w barach, pubach czy uroczystościach typu śluby lub imprezy sylwestrowe uważajcie na kolorowe drinki, przyrządzane z soków i różnej maści syropów.

Najbezpieczniej jest wybierać drinki z jak najmniejszą ilością składników. W przeciwnym wypadku może dojść do skumulowania FODMAP. Gdy nałoży się na to jeszcze podrażnienie jelit wywołane samym alkoholem, jest wysokie prawdopodobieństwo, że nie uda się Wam opanować objawów zespołu jelita drażliwego.

Jeśli jednak nie wyobrażacie sobie imprezy bez drinka, wypróbujcie poniższe przepisy:

Drink żurawinowy – 1 porcja

Do wąskiej szklanki wrzućcie kostki lodu, a następnie wlejcie 25 ml wódki i 50 ml soku żurawiowego i wymieszajcie.

Southside (2 porcje)

Wymieszajcie w shakerze 60 ml ginu, 30 ml soku z limonki, 15 ml syropu cukrowego (2 porcje cukru wymieszane z 1 porcją wody) z 8 listkami mięty i dużą ilością wody.

Krwawa Mary (3 porcje)

Wymieszajcie w shakerze z lodem 90 ml wódki, 180 ml soku pomidorowego, 30 ml soku cytrynowego, 1/2 łyżeczki sosu Worcestershire, 2-3 krople sosu tabasco, pieprz i sól.

Jak skończyła się impreza urodzinowa, na którą się wybrałam? Cóż… dla moich jelit nie najlepiej . ;] Piłam piwo, rum i tequilę w różnych zestawieniach, zjadłam prawie całą miskę chipsów, a potem klopsiki doprawione cebulą i 2 łyżki miodu (też się sobie dziwię). Warto jednak było trochę pocierpieć, bo bawiłam się znakomicie. ;P

A jakie są Wasze doświadczenia z alkoholem? Czy podrażania Wasze jelita? Czy macie jakieś ulubione drinki Low FODMAP?